HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KÜLTÜREL FARKINDALIK VE KÜLTÜRLERARASI DUYARLILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
Hemşirelik Öğrencilerinin Kültürel Farkındalık ve Kültürlerarası Duyarlılık Düzeylerinin İncelenmesi
Anahtar Kelimeler:
Keywords: Cultural awareness, intercultural sensitivity, nursing students, cultureÖzet
Hemşirelik öğrencileri, farklı kültürlerden gelen sağlıklı/hastalara bakım verirken ve farklı kültürlerden gelen öğrenci arkadaşlarıyla ve yurtdışında farklı kültürlerde tanıştıkları insanlarla iletişim kurarken belirli düzeyde kültürel farkındalığa ve kültürler arası duyarlılığa sahip olmalıdır. Bu doğrultuda yürütülen mevcut çalışmanın amacı, hemşirelik öğrencilerinin kültürel farkındalık ve kültürler arası duyarlılık düzeylerini belirlemektir. Tanımlayıcı çalışma, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nde öğrenim gören 616 hemşirelik öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Veriler; Tanımlayıcı Özellikler Formu, Kültürler Arası Farkındalık Ölçeği (ICAS) ve Kültürler Arası Duyarlılık Ölçeği (ISS) kullanılarak toplanmıştır. Veri toplamadan önce, çalışmanın yürütüldüğü kurumdan kurumsal onay, etik kurul onayı ve öğrenci onamı alınmıştır. Verilerin analizinde sayılar, yüzdeler, ortalamalar, standart sapmalar, Cronbach alfa katsayısı, Kolmogrow-Smirnow ve Shapiro-Wilk testleri, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü ANOVA ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin kültürel farkındalık düzeyi (33,42±4,90) çok yüksek olmamakla birlikte ortalama düzeyin üzerindedir. Çalışmadaki öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık düzeyi (84,14±8,00) çok yüksek olmamakla birlikte ortalama düzeyin üzerindedir. Öğrencilerin kültürel farkındalıkları ile kültürlerarası duyarlılıkları arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu, öğrencilerin kültürel farkındalıkları arttıkça kültürlerarası duyarlılıklarının da arttığı bulunmuştur.
Referanslar
Delgado DA, Ness S, Ferguson K, Engstrom PL, Gannon TM, Gillett C. Cultural competence training for clinical staff: Measuring the effect of a one-hour class on cultural competence. Journal of Transcultural Nursing 2013; 24 (2): 204–213. https://doi.org/10.1177/104365961247205.
Williamson M, Harrison L. Providing culturally appropriate care: A literature review. International Journal of Nursing Studies 2010; 47 (6): 761–769. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2009.12.012.
Douglas MK, Rosenkoetter M, Pacquiao DF, Callister LC, Hattar-Pollara M, Lauderdale J, Milstead J, Nardi D, Purnell L. Standards of practice for culturally competent nursing care: Update. Journal of Transcultural Nursing 2011; 22 (4): 317–333. https://doi.org/10.1177/10436596114129.
Gümüştekin N. Kültür kavramı ve Osmanlı’dan günümüze kültürel yapının incelenmesi. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı 2007; 317–326.
Özışık C. Yabancı dil öğretiminde kültürel farkındalık: New headway ders kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2004.
McFarland S. Nurturing the peace flower: A model for the science of peace. Montessori Life 1999; 11 (1): 31–35.
Allen CK, Uskul AK. Preference for dating out-groups members: Not the same for all out-groups and cultural backgrounds. International Journal of Intercultural Relations. 2019; 68: 55-66. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2018.11.002.
Yıldırım K. Üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık algıları: muğla sıtkı koçman üniversitesi örneği [Yüksek lisans tezi]. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2019.
Mercan N. Çok kültürlü ortamlarda kültürel zekanın kültürlerarası duyarlılık ile ilişkisine yönelik bir araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2016; 9 (1): 1–13.
Chen G, Starosta WJ. The development and validation of the Intercultural Sensitivity Scale. Human Communication 2000; 3 (1): 2–14.
Bae SY, Song H. Intercultural sensitivity and tourism patterns among international students in Korea: Using a latent profile analysis. Asia Pacific Journal of Tourism Research 2017; 22 (4): 436–448. https://doi.org/10.1080/10941665.2016.1276087.
Durgun H, Uzunsoy E, Tümer A, Huysuz K. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıkları ile dünya vatandaşlığı için karakter ve değerler algıları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2019; 2 (2): 87–95.
Kürtüncü M, Arslan N, Çatalçam S, Yapıcı G, Hırçın G. Yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşirelerin kültürlerarası duyarlılıkları ile sosyo-demografik özellikleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkisi. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi 2018; 20 (1): 44–56.
Temel AB. Kültürlerarası (çok kültürlü) hemşirelik eğitimi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11 (2): 92–101.
Bulduk S, Tosun H, Ardiç E. Türkçe kültürlerarası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuk-Tarihi Dergisi 2011; 19 (1): 25–31.
Majumdar B, Browne G, Roberts J, Carpio B. Effects of cultural sensitivity training on health care provider attitudes and patient outcomes. Journal of Nursing Scholarship 2004; 36 (2): 161–166. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2004.04029.x.
Öztürk E, Öztaş D. Transkültürel hemşirelik. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 2012; 1 (1): 293–300.
Sarwari AQ, Abdul Wahab MN. Study of the relationship between intercultural sensitivity and intercultural communication competence among international postgraduate students: A case study at University Malaysia Pahang. Cogent Social Sciences 2017; 3 (1): 1–11. https://doi.org/10.1080/23311886.2017.1310479.
Sidani S, Guruge S, Miranda J, Ford‐Gilboe M, Varcoe C. Cultural adaptation and translation of measures: an integrated method. Research in Nursing & Health 2010; 33 (2): 133–143. https://doi.org/10.1002/nur.20364.
Morgan S, Yoder LH. A concept analysis of person-centered care. Journal of Holistic Nursing 2012; 30 (1): 6–15. https://doi.org/10.1177/089801011141218.
Harrison N. Investigating the impact of personality and early life experiences on intercultural interaction in internationalized universities. International Journal of Intercultural Relations 2012; 36 (2): 224–237. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2011.03.007.
Yakar HK, Alpar ŞE. Kültürlerarası farkındalık ve kültürlerarası etkililik ölçeklerinin güvenirlik ve geçerliğinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences 2017; 14 (3): 2748–2761. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i3.4885.
Topcu BG. Hemşirelik öğrencilerinin etnikmerkezcilik düzeyine kültürel farkındalık eğitiminin etkisi [Yüksek lisans tezi]. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalı; 2019.
Bilgiç Ş, Şahin İ. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeyleri. Süleyman Demiral Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 10 (3): 230–236. https://doi.org/10.22312/sdusbed.502408.
Yurttaş A, Aras GN. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıkları ile empati düzeyleri arasındaki ilişki. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi 2020; 2 (3): 117–125. https://doi.org/10.51123/jgehes.2020.2.
Rozaimie A, Shuib A, Ali AJ, Oii B, Siang C. Multicultural awareness for better ways of life: A scale validation among Malaysian undergraduate students. 2nd International Conference on Business and Economic Research Proceeding 2011; 1174–1179.
Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. Nobel Tıp Kitabevi, Ankara. 2014.
Karagöz Y. SPSS 23 ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara. 2019.
Muslu L, Tuzcu A. Evaluation of cultural awareness in nursing students in antalya: A descriptive-analytic study. Journal of Nursology 2022; 25 (3): 161–167. https://doi.org/10.5152/JANHS.2022.221838.
Polat Ş, Terzi̇ B. Intercultural sensitivity levels of nurses and related factors. Türkiye Klinikleri Tip Etiği-Hukuku Tarihi Dergisi 2020; 28 (2): 216–226. https://doi.org/10.5336/mdethic.2019-71551.
Yiğit Ü, Çoşkun S, Alpteker H. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri ve karşılaştıkları başlıca sorunlar. Abant Sağlık Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi 2021; 1 (2): 92–101.
Okuyan CB. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıklarının belirlenmesi: Bir üniversite örneği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2019; 20 (1-2): 47–54.
Ceylan SS, Çetinkaya B. Göçmen hastalara bakım veren hemşirelik öğrencilerinin kültürel duyarlılık düzeyleri ve deneyimleri: Bir karma yöntem araştırması. Yaşam Boyu Hemşirelik Dergisi 2022; 3 (2): 1–20.
Baksi A, Sürücü H, Duman M. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılıkları ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi. JAREN 2019; 5 (1): 31–39. https://doi:10.5222/jaren.2019.75046.
Karasu F, Polat F, Okuyan CB. The determination of intercultural sensitivity and ethnocentrism levels among nurses and nursing students: A border of city, Turkey. Perspectives in Psychiatry Care 2022; 58: 314–322. https://doi.org/10.1111/ppc.12788.
Hergül FK, Gök F, İpiçürük HG. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeylerinin incelenmesi. MAS Uygulamalı Bilimler Dergisi 2022; 7 (1): 228–240. https://doi.org/10.52520/masjaps.225.
Koç A, Öz Ş, Kılıç T. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 2020; 3 (2): 1–15.
Ayaz S, Bilgili N, Akın B. The transcultural nursing concept: A study of nursing students in Turkey. International Nursing Review 2010; 57 (4): 449–453. https://doi.org/10.1111/j.1466-7657.2010.00817.x.
Tanrıverdi G, Gürsoy M, Tülay A, Şahin A, Tokça A. Türkiye’de hemşirelik lisans programlarında kültürlerarası hemşirelik: Doküman incelemesi. III. Uluslararası Katılımlı Kültürlerarası Hemşirelik Kongre Kitabı, Çanakkale. 2015.
Meydanlıoğlu A, Arıkan F, Gözüm S. Cultural sensitivity levels of university students receiving education in health disciplines. Advances in Health Sciences Education 2015; 20 (5): 1195–1204. https://doi.org/10.1007/s10459-015-9595-z.
Su YC. Assessing Taiwanese college students’ intercultural sensitivity, EFL interests, attitudes toward native English speakers, ethnocentrism, and their interrelation. The Asia-Pacific Education Researcher 2018; 27 (3): 217–226. https://doi.org/10.1007/s40299-018-0380-7.
Lonneman W. Teaching strategies to increase cultural awareness in nursing students. Nurse Educator 2015; 40 (6): 285–288. https://doi.org/10.1097/NNE.0000000000000175.
Smith LS. Cultural competence: A guide for nursing students. Nursing 2019; 47 (10): 18–20. https://doi.org/10.1097/01.NURSE.0000524770.18720.96.
Ceylantekin Y, Öcalan D. Hemşirelik öğrencilerinin kültürel farkındalığı ve kültürlerarası hemşirelik dersine yönelik düşünceleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016; 5 (4): 45–53.
Segura-Robles A, Parra-González ME. Analysis of teachers’ intercultural sensitivity levels in multicultural contexts. Sustainability 2019; 1 (11): 1–12. https://doi.org/10.3390/su11113137.
Purabdollah M, Tabrizi FM, Markani AK, Poornaki LS. Intercultural sensitivity, Intercultural competence and their relationship with perceived stress among nurses: Evidence from Iran. Mental Health, Religion & Culture 2021; 24 (7): 687–697. https://doi.org/10.1080/13674676.2020.1816944.
Beşer A, Kerman KT, Ersin F, Arkan G. The effects of ethnocentrism and some features on intercultural sensitivity in nursing students: A comparative descriptive study. Nurse Education in Practice 2021; 56: 1–7. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103180.
Aslan S, Yılmaz D, Kartal M, Erdemir F, Güleç HY. Determination of intercultural sensitivity of Nursing Students in Turkey. International Journal of Health Sciences & Research 2016; 6 (11): 202–208.
Kılıç SP, Sevinç S. The relationship between cultural sensitivity and assertiveness in nursing students from Turkey. Journal of Transcultural Nursing 2018; 29 (4): 379–386. https://doi.org/10.1177/1043659617716518.
Baños RV. Intercultural sensitivity of teenagers: A study of educational necessities in Catalonia. Intercultural Communication Studies 2006; 15 (2): 16–22.
Bulduk S, Usta E, Dinçer Y. Kültürlerarası duyarlılık ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017; 7 (2): 73-77.
Arlı ŞK, Bakan AB. Cerrahi hemşirelerde merhamet ve kültürlerarası duyarlılığı etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2018; 27 (4): 277–283.
Besey O, Sibel Y. Determination of Intercultural Sensitivity Levels of Nurses and the Factors Affecting their Intercultural Sensitivity, International Journal of Caring Sciences 2021; 14 (1): 54–67.
Abaslı K, Polat Ş. Öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık ve kültürel zekaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2019; 7 (1): 193–202. https://doi.org/10.18506/anemon.419526.
Claeys A, Berdai-Chaouni S, Tricas-Sauras S, De Donder L. Culturally sensitive care: Definitions, perceptions, and practices of health care professionals. Journal of Transcultural Nursing 2021; 32 (5): 484–492. https://doi.org/10.1177/1043659620970625.
Şatır NN. Göçmenlere bakım veren hemşirelerin yaşadığı güçlükler ve kültürel duyarlılıkları [Yüksek lisans tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2019.
Budak F, Karasu F. Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık algıları ve klinik liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Healthcare Management and Leadership 2020; 1: 15-27. https://doi.org/10.35345/johmal.606037.
Bekiroğlu O, Balcı Ş. Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: iletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Türkiyat Araştırmalar Dergisi 2014; 1 (35): 429–459.
Yılmaz F, Göçen S. Investigation of the prospective primary teachers’ intercultural sensitivity levels in of certain variables. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013; 6 (15): 373–392.
Hammer MR, Bennett MJ, Wiseman R. Measuring intercultural sensitivity: the intercultural development inventory. International Journal of Intercultural Relations 2003; 27 (4): 421–443. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(03)00032-4.
Cetişli NE, Işık G, Öztornacı BÖ, Ardahan E, Uran BNÖ, Top ED, Avdal EÜ. Hemşirelik öğrencilerinin empati düzeylerine göre kültürlerarası duyarlılıkları. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2016; 1 (1): 27–33.
Hasan S, Al-Sharqawi N, Dashti F, Abdülaziz M, Abdullah A, Shukkur M, Bouhaimed M, Thalib L. Level of empathy among medical student in Kuwait University, Kuwait. Medical Principles and Practice 2013; 22 (4): 385–389. https://doi.org/10.1159/000348300.
Liu W, Stone TE, McMaster R. Increasing undergraduate nursing students’ cultural competence: An evaluation study. Global Health Research and Policy 2018; 3 (1): 1–10. https://doi.org/10.1186/s41256-018-0062-2/
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

