Bu, 2024-07-02 tarihinde yayınlanan eski bir sürüm. Güncel gürüme buradan erişebilirsiniz.

Dünyada ve Türkiye'de Annelerin Geleneksel Bebek Bakım Uygulamaları Farklı mıdır?

Özet Görüntüleme: 1020 /

PDF İndirme: 414

Yazarlar

Hasret YAGMUR SEVINÇ HARRAN ÜNİVERSİTESİ https://orcid.org/0000-0002-3962-7113
Nesrin ŞEN CELASİN MANİSA CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ https://orcid.org/0000-0001-5130-0335

DOI:

https://doi.org/10.55433/gsbd/189

Anahtar Kelimeler:

Geleneksel uygulamalar, yenidoğan bakımı, geleneksel tutum, çocuk sağlığı hemşireliği

Özet

Dünyada ve ülkemizde bireyler tıp uygulamalarındaki ilerlemelere rağmen tedavi etme ve tehlikelerden korunma amacıyla geleneksel uygulamalara yönelmektedir. Geleneksel uygulamalardan en çok etkilenen grup ise annelerin bebek bakımına ilişkin bilgi eksikliği ve öğrendikleri yanlış geleneksel inanç, bilgi ve uygulamaları sonucu bebeklerdir. Annelerin bebek bakımı konusunda başvurduğu kültür doğrultusunda şekillenen ve şehirden şehire değişen geleneksel kökenli birçok uygulama mevcuttur. Annelerin bebek bakımı sırasında yöneldikleri geleneksel uygulamaların bir kısmı aileleri yalnızca manevi açıdan rahatlatırken, diğer kısmı bebek sağlığına zarar verip yaşam kalitesini olumsuz etkileyerek bebek sağlığını tehdit eden girişimlerdir. Bunların yanı sıra, enfeksiyona duyarlı olan yenidoğanın enfeksiyonlardan korunması yönünden faydalı olan yenidoğan bebeğin kimseye gösterilmemesi ve kırk gün dışarıya çıkarılmaması gibi geleneksel uygulamaları çağdaş tıp desteklemektedir. Bebeklere doğru yaklaşımlarda bulunma ve bu yaklaşımların nedenlerini anlayarak rehberlik etme konusunda annelerin bebeklerin sağlığı ve gelişimi ile ilgili bakım uygulamalarının belirlenmesi çok önemlidir. Bebek sağlığı üzerinde etkisi olan geleneksel uygulamaların bilinmesi, bunlardan zararlı olanların belirlenerek eğitim planlarının yapılması, sürdürülmesinde sakınca olmayanların ise korunması ve kültürel özellikler ile geleneklere sahip çıkılması çok önemlidir.

Referanslar

Arabacı, Z., Yıldırım, J.G., Dündar, B.N. (2016). Bebeklerde uygulanan geleneksel yöntemler. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 1(1), 61-86.

Yiğitalp, G., Gümüş, F. (2017). Diyarbakır’da 15-49 yaş kadınların bebek bakımıyla ilgili geleneksel uygulamaları. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 11(3), 188-196.

Aşılar, R.H., Bekar, P. (2018). 0-24 aylık çocuğu olan annelerin çocuk bakımına ilişkin bilgi, geleneksel inanç ve uygulamaları. Güncel Pediatri, 16(2), 1-18.

Çevik, A., Alan, S. (2020). Doğum sonu dönemde yapılan geleneksel uygulamalar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 10(1), 14-22.

Çalbayram, N.Ç., Gönenç, İ.M., Topuz, N. (2019). Prekonsepsiyonel dönemden postpartum döneme kadınların geleneksel inanç ve uygulamaları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(2), 237–246. DOI: 10.17681/hsp.431298

Pekyiğit, A., Yıldız, D., Fidancı, B.E., Çalık, B.B., Dehmen, Ö., Koçak, T., Altıntaş, S. (2020). Annelerin bebek bakımında kullandıkları geleneksel uygulamaların kuşaklararası boyutu. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(4), 443-451. DOI: 10.21763/tjfmpc.733696

Kahraman, S., Kabalcıoğlu, F., Ersin, F. (2016). Şanlıurfa'daki gebelerin bebek bakımına ilişkin bilgi düzeyleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 36, 79-97.

Uysal, G., Beydağ, K.D., Düzkaya, D.S. (2019). 0-12 aylık bebeği olan ebeveynlerin bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 211-217.

Aydemir, H., Genç, R.E. (2020). Yenidoğan bakımında kültürlerarası uygulamalar konusunda literatür incelemesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 53-59.

TÜİK. Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2019 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2019-33710 (Erişim Tarihi: 01.08.2022).

Çalbayram, N.Ç., Altundağ, S., Aydın, B. (2017). Hemşirelerin çocuk hastalarda karşılaştıkları geleneksel uygulamalar. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 26(1), 27-31.

Tanrıverdi, G., Erdem, Ö. (2018). Hemşirelik araştırmaları doğrultusunda bir rehber önerisi: bebek bakımında geleneksel uygulamaları tanılama rehberi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 14, 83-114.

Ünver, K.E., Özgürhan, A.G., Yiğit, Ö., Samancı, N. (2018). Yenidoğan bebek bakımındaki geleneksel uygulamaların bebek sağlığı ve ailelerin sosyo-ekonomik düzeyi ile ilişkisi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2322-2340. DOI:10.14687/jhs.v15i4.4432

Güler, S., Avcı, S., Yiğit, F., Ortabağ, T. (2018). 0-12 aylık bebeği olan annelerin bebek bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar ve tutumlarının belirlenmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(1), 35-50.

Çiftçi, E.K., Kahraman, S., Aydın, D. (2017). Türkiye’nin iki farklı bölgesindeki 1-12 aylık bebeği olan annelerin karın ağrısına yönelik geleneksel uygulamalarının belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(2), 80-87. DOI:10.17681/hsp-dergisi.296965

Al-Sagarat, A.Y., Al-Kharabsheh, A. (2017). Traditional practices adopted by Jordanian mothers when caring for their infants in rural areas. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 14(1), 1-9.

Gürsoy, F., Aydoğdu, F., Aysu, B., Aral, N. (2020). Bebeklerin sağlığı ve gelişimi ile ilgili geleneksel uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11, 183-193.

Quattrin, R., Iacobucci, K., De Tina, A.L., Gallina, L., Pittini, C., Brusaferro, S. (2016). 70% alcohol versus dry cord care in the umbilical cord care: a case-control study in Italy. Medicine, 95(14), 1-5. DOI: 10.1097/MD.0000000000003207

Oygür, N., Önal, E., Zenciroğlu, A. (2021). Türk Neonatoloji Derneği doğum salonu yönetimi rehberi 2021 güncellemesi, Güneş Tıp Kitabevleri.

Törüner, E.K., Büyükgönenç, L. (2017). Çocuk sağlığı temel hemşirelik yaklaşımları, Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.

Akman, G., Gözüyeşil, E. (2018). Doğum sonu dönemde geleneksel uygulamalara yönelik yapılan araştırmaların incelenmesi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 12, 92-125. DOI: 10.17367/Jacsd.2018.1.7

Altay, B., Bıçakçı, H. (2019). Türkiye’de 0-12 aylık bebek bakımında uygulanan geleneksel yöntemler. SETSCI, 4(9), 49-53. DOI: 10.36287/setsci.4.9.039.

Canbay, F.Ç., Şeker, S., Çitil, E.T. (2019). Doğum sonrası anne ve bebek bakımına ilişkin kültürel yaklaşımların etkisi, Sağlık bilimleri alanında araştırma makaleleri-2, Gece Akademi.

Yıldız, H., Boyacı, B. (2019). Postpartum dönemde annelerin taburculuk öncesi yenidoğan bakımına ilişkin bilgi düzeyleri, gereksinimleri ve ilişkili faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-10. DOI: 10.26559/mersinsbd.396373

Fikree, F.F., Ali, T.S., Durocher, J.M., Rahbar, M.H. (2005). Newborn care practices in low socioeconomic settlements of Karachi, Pakistan. Social Science & Medicine, 60, 911–921. DOI: 10.1016/j.socscimed.2004.06.034

Misgna, H.G., Gebru, H.B., Birhanu, M.M. (2016). Knowledge, practice and associated factors of essential newborn care at home among mothers in Gulomekada District, Eastern Tigray, Ethiopia, 2014. BMC Pregnancy Childbirth, 16(1), 1-8. DOI 10.1186/s12884-016-0931-y

Abegunde, D., Orobaton, N., Beal, K., Bassi, A., Bamidele, M., Akomolafe, T., Ohanyido, F., Umar-Farouk, O., Danladi, S. (2017). Trends in newborn umbilical cord care practices in Sokoto and Bauchi States of Nigeria: the where, who, how, what and the ubiquitous role of traditional birth attendants: a lot quality assurance sampling survey. BMC Pregnancy Childbirth, 17, 1-11. DOI: 10.1186/s12884-017-1551-x

Gebre, B., Biadgilign, S., Taddese, Z., Deribe, K., Legesse, T., Omar, M. (2018). Newborn-care practices and health-seeking behavior in rural Eastern Ethiopia: a community-based study. Journal of Tropical Pediatrics, 4(2), 90–96. DOI: 10.1093/tropej/fmx031

Özdemir, S. (2020). Bebek bakımında geleneksel uygulamalar. Sağlık ve Toplum, 30(3), 3-10.

Ohnishi, M., Oishi, K., Leshabari, S. (2015). Customs and practices during pregnancy, childbirth, and the postpartum period in the Kilimanjaro area, Tanzania. Health Science Research, 27, 85-90.

Warren, S., Midodzi, W.K., Newhook, L.A., Murphy, P., Twells, L. (2020). Effects of delayed newborn bathing on breastfeeding, hypothermia, and hypoglycemia. J. Obstet. Gynecol. Neonatal Nurs, 49(2), 181-189. DOI: 10.1016/j.jogn.2019.12.004

Shamba, D., Schellenberg, J., Hildon, Z.J.L., Mashasi, I., Penfold, S., Tanner, M., Marchant, T., Hill, Z. (2014). Thermal care for newborn babies in rural southern Tanzania: a mixed-method study of barriers, facilitators and potential for behaviour change. BMC Pregnancy Childbirth, 14, 267-275. DOI: 10.1186/1471-2393-14-267

Okpomeshine, C. (2011). Traditional birthing practices in Igbo Land, Nigeria. Int J Interdisciplinary Social Sciences, 6, 193-8.

Güzel, A., Yavaş, S.U., Kara, F. (2017). İlk kez bebek sahibi olan annelerin bebek bakımında kullandıkları uygulamaların değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 108-117. DOI: 10.5505/bsbd.2017.68815

Bucak, İ., Çelik, V., Pektaş, E., Turgut, M. (2015). Salting: A risky practice of newborn period. J Pediatr Inf, 9, 42-4.

Moawad, E., Abdallah, E., Ali, Y. (2016). Perceptions, practices, and traditional beliefs related to neonatal jaundice among Egyptian mothers: a cross-sectional descriptive study. Medicine. 95(36), 1-7. DOI: 10.1097/MD.0000000000004804

Iliyasu, Z., Farouk, Z., Lawal, A., Bello, M.M., Nass, N.S., Aliyu, M.H. (2020). Care-seeking behavior for neonatal jaundice in rural northern Nigeria. Public Health in Practice, 1, 1-8. DOI: 10.1016/j.puhip.2020.100006

Amirshaghaghi, A., Ghabili, K., Shoja, M.M., Kooshavar, H. (2008). Neonatal jaundice: knowledge and practice of Iranian mothers with icteric newborns. Pak. J. Biol. Sci, 11(6), 942-5.

Erkut, Z., Yıldız, S. (2017). Bebek bakımında: geleneksel kundaklama mı? güvenli sarmalama mı? Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 10, 268-283. DOI: 10.17371/UHD2017.2.13

Nelson, A.M. (2017). Risks and benefits of swaddling healthy ınfants:an ıntegrative review. The American Journal of Maternal Child Nursing, 42(4), 216-225. DOI:10.1097/NMC.0000000000000344

Asadi, M.H., Changizi-Ashtiyani, S., Latifi, A.H., Rajabnejad, M.R. (2018). A review of the role and importance of swaddling in Persian medicine. International Journal of Pediatrics, 6(11), 8495-8506. DOI: 10.22038/IJP.2018.31533.2791

Edmond, K.M., Zandoh, C., Quigley, M.A., Etego, S.A., Agyei, S.O., Kirkwood, B.R. (2006). Delayed breastfeeding initiation increases risk of neonatal mortality. Pediatrics, 117(3), 380-6.

Bandeira, N.N., Gubert, M.B., Santos, W.D., Santos, L.M.P. (2016). Factors related to health services determine breastfeeding within one hour of birth in the Federal District of Brazil, 2011. Rev Bras Epidemiol, 19(3), 509-524. DOI: 10.1590/1980-5497201600030004

Yaşar, E., Aydın, S.R., Gençtürk, N. (2019). Türkiye’de ebelerin yapmış oldukları kanıta dayalı uygulamalar: sistematik derleme. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 43-51.

Taşdemir, H.İ., Efe, E. (2019). Skin care for infants: a systematic review of the evidence-based. IJETHS, 3(2), 50-65. DOI: 10.18844/ijeths.v3i2.4562

Maimbolwa, C.M., Yamba, B., Diwan, V., Ransjo-arvindson, A.B. (2003). Cultural childbirth practice and beliefs in Zambia. J. Adv. Nurs, 43(3), 263- 274.

Baş, N.G., Karatay, G., Arıkan, D., Baş, K. (2017). Tunceli’de geçmişten bugüne bebeklerde görülen bazı sağlık sorunları ve annelerin başetme yöntemleri. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 22-32.

Durmaz, H., Orak, O.S. (2020). Türkiye'de farklı kültürler ve sağlık yaklaşımları: sağlık çalışanlarına öneriler, Rating Academy Yayınları.

Sezici, E. (2019). Annelerin hastanede yatan çocuklarında ateş deneyimleri: niteliksel bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 40-45.

İndir

Hasret SEVİNÇ

Yayınlanmış

2023-06-23 — 2024-07-02 tarihinde güncellendi

Sürüm

Nasıl Atıf Yapılır

YAGMUR SEVINÇ, H., & ŞEN CELASİN, N. (2024). Dünyada ve Türkiye’de Annelerin Geleneksel Bebek Bakım Uygulamaları Farklı mıdır?. Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(12). https://doi.org/10.55433/gsbd/189 (Original work published 23 Haziran 2023)